احادیث و فرمایشات نورانی از حضرت موسی بن جعفر امام کاظم علیه السّلام

حدیث امام موسی کاظم (ع) درمورد علوم انسان ها

قالَ الإمام موسى بن جعفر الکاظم (علیه السلام):

وَجَدْتُ عِلْمَ النّاسِ فى أرْبَع: أَوَّلُها أنْ تَعْرِفَ رَبَّکَ، وَالثّانِیَهُ أنْ تَعْرِفَ ما صَنَعَ بِکَ، وَالثّالِثَهُ أنْ تَعْرِفَ ما أرادَ مِنْکَ، وَالرّبِعَهُ أنْ تَعْرِفَ ما یُخْرِجُکَ عَنْ دینِکَ.

حضرت امام موسی کاظم (علیه السلام) فرمود: تمام علم مردم را در چهار مورد شناسائى کرده ام:

اوّلین آن ها این که پروردگار و آفریدگار خود را بشناسى و نسبت به او شناخت پیدا کنى. دوم اینکه ...

دوّم، این که بفهمى که از براى وجود تو و نیز براى بقاء حیات تو چه کارها و تلاش هائى صورت گرفته است.

سوّم، بدانى که براى چه آفریده شده اى و منظور چه بوده است.

چهارم، معرفت پیدا کنى به آن چیزهائى که سبب مى شود از دین و اعتقادات خود منحرف شوى (یعنى راه خوشبختى و بدبختى خود را بشناسى).

 حدیث امام موسی کاظم (ع) درمورد فلسفه ابتلائات

قالَ (علیه السلام) : ما مِنْ بَلاء یَنْزِلُ عَلى عَبْد مُؤْمِن فَیُلْهِمُهُ اللّهُ عَزَّ وَ جَلَّ الدُّعاءَ إِلاّ کانَ کَشْفُ ذلِکَ الْبَلاءِ وَشیکاً، وَ ما مِنْ بَلاء یَنْزِلُ عَلى عَبْد مُؤْمِن فَیُمْسِکُ عَنِ الدُّعاءِ إلاّ کانَ ذلِکَ الْبَلاءُ طَویلاً، فَإذا نَزَلَ الْبَلاءُ فَعَلَیْکُمْ بِالدُّعاءِ وَ التَّضَرُّعِ إلَى اللّهِ عَزَّ وَ جَلَّ.

فرمود: نیست بلائى که بر مؤمن وارد شود مگر آن که به وسبله دعا سریع بر طرف مى گردد؛ و چنانچه دعا نکند طولانى خواهد، پس هنگامى مصیتى و بلائى وارد شد، به درگاه خداوند دعا و تضرّع کنید.

3. حدیث پیشگیرى بهترین درمان از امام موسی کاظم (ع)

قالَ (علیه السلام) : لَیْسَ مِنْ دَواء إلاّ وَ هُوَ یُهَیِّجُ داءً، وَ لَیْسَ شَیْءٌ فِی الْبَدَنِ أنْفَعَ مِنْ إمْسَاکِ الْیَدِ إلاّ عَمّا یَحْتاجُ إلَیْهِ.

فرمود: هیچ داروئى نیست مگر آن که در اثر عوارض جنبى آن دردى دیگر را تهییج و تحریک مى نماید، و هیچ درمانى بهتر و سود مندتر از امساک و خوددارى نیست مگر در حال نیاز و ضرورت.

4. حدیث کاووش در دین از امام موسی کاظم (ع)

قالَ (علیه السلام): رَحِمَ اللهُ عَبْداً تَفَقَّهَ، عَرَفَ النّاسَ وَلایَعْرِفُونَهُ.

فرمود: خداوند متعال رحمت کند بنده اى را که در مسائل دینى تفقه و تحقیق نماید (فقیه و عالم باشد) و نسبت به مردم شناخت پیدا کند، گرچه مردم او را نشناسند و قدر و منزلت او را ندانند.

5. حدیث امام موسی کاظم (ع) درمورد اداى امانت

قالَ (علیه السلام) : إنَّ أهْلَ الاْرْضِ مَرْحُومُونَ ما یَخافُونَ، وَ أدُّوا الاْمانَهَ، وَ عَمِلُوا بِالْحَقِّ.

فرمود: اهل زمین مورد رحمت – و برکت الهى – هستند، مادامى که خوف و ترس – از گناه و معصیت داشته باشند -، اداى امانت نمایند و حقّ را دریابند و مورد عمل قرار دهند.

6. حدیث امام موسی کاظم (ع) درمورد بدى دو رویى

قالَ (علیه السلام) : بِئْسَ الْعَبْدُ یَکُونُ ذاوَجْهَیْنِ وَ ذالِسانَیْنِ.

فرمود: بد، شخصى است آن که داراى دو چهره و دو زبان مى باشد، که در پیش رو چیزى گوید و پشت سر چیز دیگر.

7. حدیث امام موسی کاظم (ع) درمورد مشورت

قال (علیه السلام) : مَنِ اسْتَشارَ لَمْ یَعْدِمْ عِنْدَ الصَّوابِ مادِحاً، وَ عِنْدَالْخَطإ عاذِراً.

فرمود: کسى که در امور زندگى خود ـ با اهل معرفت ـ مشورت کند، چنانچه درست و صحیح عمل کرده باشد مورد تعریف و تمجید قرار مى گیرد و اگر خطا و اشتباه کند عذرش پذیرفته است.

قالَ (علیه السلام) : مَنْ صَدَقَ لِسانُهُ زَکى عَمَلُهُ، وَ مَنْ حَسُنَتْ نیَّتُهُ زیدَ فى رِزْقِهِ، وَ مَنْ حَسُنَ بِرُّهُ بِإخْوانِهِ وَ أهْلِهِ مُدَّ فى عُمْرِهِ.

فرمود: هر که زبانش صادق باشد اعمالش تزکیه است، هر که فکر و نیّتش نیک باشد در روزیش توسعه خواهد بود، هر که به دوستان و آشنایانش نیکى و احسان کند، عمرش طولانى خواهد شد.

حدیث امام موسی کاظم (ع) درمورد اداى امانت
قالَ (علیه السلام) : أداءُ الاْمانَهِ وَ الصِّدقُ یَجْلِبانِ الرِّزْقَ، وَ الْخِیانَهُ وَ الْکِذْبُ یَجْلِبانِ الْفَقْرَ وَ النِّفاقَ.

فرمود: امانت دارى و راست گوئى، هر دو موجب توسعه روزى مى شوند؛ ولیکن خیانت در امانت و دروغ گوئى موجب فلاکت و بیچارگى و سبب تیرگى دل مى باشد.

حدیث امام موسی کاظم (ع) درمورد خیر رسانى
قالَ (علیه السلام) : أبْلِغْ خَیْراً وَ قُلْ خَیْراً وَ لا تَکُنْ إمَّعَه.

فرمود: نسبت به هم نوع خود خیر و نیکى داشته باش، و سخن خوب و مفید بگو، و خود را تابع بى تفاوت و بى مسئولیّت قرار مده.

حدیث امام موسی کاظم (ع) درمورد دورى از دنیا
قالَ (علیه السلام) : مَثَلُ الدّنیا مَثَلُ الْحَیَّهِ، مَسُّها لَیِّنٌ وَ فى جَوْفِهَا السَّمُّ الْقاتِلِ، یَحْذَرُهَاالرِّجالُ ذَوِى الْعُقُولِ وَ یَهْوى اِلَیْهَاالصِّبْیانُ بِأیْدیهِمْ.

فرمود: مَثَل دنیا همانند مار است که پوست ظاهر آن نرم و لطیف و خوشرنگ، ولى در درون آن سمّ کشنده اى است که مردان عاقل و هشیار از آن گریزانند و بچّه صفتان و بولهوسان به آن عشق مى ورزند.

80 حدیث ناب و گهربار از امام موسی کاظم (ع)

حدیث امام موسی کاظم (ع) درمورد تواضع
قالَ (علیه السلام) : التَّواضُعُ: أنْ تُعْطِیَ النّاسَ ما تُحِبُّ أنْ تُعْطاهُ.

فرمود: تواضع و فروتنى آن است که آن چه دوست دارى، دیگران درباره تو انجام دهند، تو هم همان را درباره دیگران انجام دهى.

حدیث امام موسی کاظم (ع) درمورد محاسبه نفس
قالَ (علیه السلام) : لَیْسَ مِنّا مَنْ لَمْ یُحاسِبْ نَفْسَهُ فى کُلِّ یَوْم، فَإِنْ عَمِلَ حَسَناً إسْتَزادَ اللهَ، وَ إنْ عَمِلَ سَیِّئاً إسْتَغْفَرَاللهَ وَ تابَ اِلَیْهِ.

فرمود: از شیعیان و دوستان ما نیست، کسى که هر روز محاسبه نَفْس و بررسى اعمال خود را نداشته باشد، که اگر چنانچه اعمال و نیّاتش خوب بوده، سعى کند بر آن ها بیفزاید و اگر زشت و ناپسند بوده است، از خداوند طلب مغفرت و آمرزش کند و جبران نماید.

حدیث امام موسی کاظم (ع) درمورد فائده دعا
قالَ (علیه السلام) : ما مِنْ بَلاء یَنْزِلُ عَلى عَبْد مُؤْمِن، فَیُلْهِمُهُ اللّهُ عَزَّ وَ جَلَّ الدُّعاءَ، إلاّ کانَ کَشْفُ ذلِکَ الْبَلاءِ وَشیکاً، وَ ما مِنْ بَلاء یَنْزِلُ عَلى عَبْد مُؤْمِن فَیُمْسِکُ عَنِ الدُّعاءِ إلاّ کانَ ذلِکَ الْبَلاءُ طَویلاً، فَإذا نَزَلَ الْبَلاءُ فَعَلَیْکُمْ بِالدُّعاءِ، وَ التَّضَرُّعِ إلَى اللّهِ عَزَّ وَ جَلَّ.

فرمود: بلا و گرفتارى بر مؤمنى وارد نمى شود مگر آن که خداوند جلّ و على بر او الهام مى فرستد که به درگاه بارى تعالى دعا نماید؛ و آن بلا سریع بر طرف خواهد شد. و چنانچه از دعا خود دارى نماید، آن بلا و گرفتارى طولانى گردد. پس هر گاه فتنه و بلائى بر شما وارد شود، به درگاه خداوند مهربان دعا و زارى نمائید.

حدیث امام موسی کاظم (ع) درمورد برکات صلوات
قالَ (علیه السلام) : ما فِى الْمیزانِ شَیْیءٌ أثْقَلُ مِنَ الصَّلاهِ عَلى مُحَمَّد وَ آلِ مُحَمّد.

فرمود: در میزان الهى نیست عمل و چیزى، سنگین تر از ذکر صلوات بر محمّد و اهل بیتش (صلوات الله علیه اجمعین).

حدیث امام موسی کاظم (ع) درمورد عوامل نورانیّت چشم
قالَ (علیه السلام) : ثَلاثَهٌ یَجْلُونَ الْبَصَرَ: النَّظَرُ إلَى الخُضْرَهِ، وَ النَّظَرُ إلَى الْماءِالْجارى، وَ النَّظَرُ إلَى الْوَجْهِ الْحَسَنِ.

فرمود: سه چیز بر نورانیّت چشم مى افزاید: نگاه بر سبزه، نگاه بر آب جارى و نگاه به صورت زیبا.

حدیث امام موسی کاظم (ع) درمورد فلسفه امامت
قالَ (علیه السلام) : إنَّ الاْرْضَ لا تَخُلُو مِنْ حُجَّه، وَ أنَا وَ اللهِ ذلِکَ الْحُجَّهُ.

حدیث امام موسی کاظم (ع) درمورد ریاست طلبى
قالَ (علیه السلام) : ما ذِئْبانِ ضارِبانِ فى غَنَم قَدْ غابَ عَنْهُ رُعاؤُها، بِأضَرَّ فى دینِ مُسْلِم مِنْ حُبِّ الرِّیاسَهِ.

فرمود: خطر و ضرر علاقه به ریاست براى مسلمان بیش از دو گرگ درّنده اى است، به گله گوسفندى که چوپان ندارند حمله کنند.

حدیث امام موسی کاظم (ع) درمورد مراتب ایمان
قالَ (علیه السلام) : الإیمانُ فَوْقَ الاْسْلامِ بِدَرَجَه، وَالتَّقْوى فَوْقَ الإیمانِ بِدَرَجَه، وَ الْیَقینُ فَوْقَ التَّقْوى بِدَرَجَه، وَ ما قُسِّمَ فِى النّاسِ شَیْیءٌ أقَلُّ مِنَ الْیَقینِ.

فرمود: ایمان، یک درجه از اسلام بالاتر است؛ تقوى نیز، یک درجه از ایمان بالاتر؛ یقین، یک درجه از تقوى بالاتر و برتر مى باشد و درجه اى کمتر از مرحله یقین در بین مردم ثمره بخش نخواهد بود.

حدیث دوری از شهوت از امام موسی کاظم (ع)
أَوْحَى اللَّهُ تَعَالَى إِلَى دَاوُدَ یا دَاوُدُحَذِّرْ وَ أَنْذِرْ أَصْحَابَک عَنْ حُبِّ الشَّهَوَاتِ فَإِنَّ الْمُعَلَّقَةَ قُلُوبُهُمْ بِشَهَوَاتِ الدُّنْیا قُلُوبُهُمْ مَحْجُوبَةٌ عَنِّی‏

خداوند متعال به حضرت داود وحى کرد: ای داود، اصحاب خود را از دلباختگى شهوت‌ها برحذر دار و «از عواقب آن» بیم ده؛ چراکه آنها که دل به لذت‌ها بسته‏ اند، قلوبشان از مـن محجوب و پوشیده است.

حدیث درباره سخاوت از امام موسی کاظم (ع)
السَّخِی الْحَسَنُ الْخُلُقِ فِی کنَفِ اللَّهِ لَا یتَخَلَّى اللَّهُ عَنْهُ حَتَّى یدْخِلَهُ الْجَنَّةَ وَ مَا بَعَثَ اللَّهُ نَبِیاً إِلَّا سَخِیاً وَ مَا زَالَ أَبِی یوصِینِی بِالسَّخَاءِ وَ حُسْنِ الْخُلُقِ حَتَّى مَضَى «بحارالنوار،جلد۷۵؛ صفحه ۳۲۴»

سخاوتمند نیک‌رفتار در حفاظت و حمایت خداست، او را وانگذارد تا به بهشت وارد کند و خداوند پیامبرى را مبعوث نکرد جز آنکه سخاوت‌پیشه بود و همواره پدرم مرا به سخاوت و نیک‌رفتارى سفارش مى‏ فرمود تا این که درگذشت.

حدیث درمورد پرهیز از طمع از امام موسی کاظم (ع)
إِیاک وَ الطَّمَعَ وَ عَلَیک بِالْیأْسِ مِمَّا فِی أَیدِی النَّاسِ وَ أَمِتِ الطَّمَعَ مِنَ الْمَخْلُوقِینَ فَإِنَّ الطَّمَعَ مِفْتَاحٌ لِلذُّلِّ وَ اخْتِلَاسُ الْعَقْلِ وَ اخْتِلَاقُ الْمُرُوَّاتِ وَ تَدْنِیسُ الْعِرْضِ وَ الذَّهَابُ بِالْعِلْم‏ وَ عَلَیک بِالاعْتِصَامِ بِرَبِّک وَ التَّوَکلِ عَلَیهِ وَ جَاهِدْ نَفْسَک لِتَرُدَّهَا عَنْ هَوَاهَا فَإِنَّهُ وَاجِبٌ عَلَیک کجِهَادِ عَدُوِّک‏ «بحارالنوار،جلد۷۵؛ صفحه ۳۱۵»

از طمع بپرهیز، چشم امید از دست مردم برگیر، طمع از مخلوق را در دل بمیران، که طمع کلید ذلت و رباینده عقل، و فرسایشگر جوانمردی‌هاست، شرف را لکه‏ دار کند، دانش را ببرد. و بر تـو باد به پناه بردن به خدا و توکل بر او. با نفس پیکار کن تا از هوس بازش دارى؛ زیرا این پیکار همچون جهاد با دشمن، بر تـو واجب است.

حدیث درمورد یاری ناتوان از امام موسی کاظم (ع)
عَوْنُک لِلضَّعِیفِ مِنْ أَفْضَلِ الصَّدَقَةِ «بحارالنوار،جلد۷۵؛ صفحه ۳۲۶»

یارى‌رسانى تـو، به ناتوان از برترین صدقه ‏هاست.

حدیث درمورد حیا از خدا از امام موسی کاظم (ع)
ینْبَغِی لِلْعَاقِلِ إِذَا عَمِلَ عَمَلًا أَنْ یسْتَحْیی مِنَ اللَّه‏ «بحارالنوار،جلد۷۵؛ صفحه ۳۱۳»

شایسته فرد عاقل است که چون کارى را انجام می‌دهد، از خداوند حیا کند.

حدیث درمورد سکوت از امام موسی کاظم (ع)
إِذَا رَأَیتُمُ الْمُؤْمِنَ صَمُوتاً فَادْنُوا مِنْهُ فَإِنَّهُ یلْقِی الْحِکمَةَ وَ الْمُؤْمِنُ قَلِیلُ الْکلَامِ کثِیرُ الْعَمَلِ وَ الْمُنَافِقُ کثِیرُ الْکلَامِ قَلِیلُ الْعَمَل‏

اگر مؤمنى را ساکت و کم‌حرف دیدید به وى نزدیک شوید که حکمت مى‏ افشاند. مؤمن کم‌حرف و پرکار است. و منافق پُرحرف و کم‌کار.

حدیث درمورد تواضع از امام موسی کاظم (ع)
أَنَّ اللَّهَ لَمْ یرْفَعِ الْمُتَوَاضِعِینَ بِقَدْرِ تَوَاضُعِهِمْ وَ لَکنْ رَفَعَهُمْ بِقَدْرِ عَظَمَتِهِ وَ مَجْدِهِ «بحارالنوار، جلد۷۵؛ صفحه ۳۱۴»

خدا متواضعان را به قدر تواضعشان بالا نبرد، بلکه در خور مجد و عظمت خود بالا برد.

حدیث درمورد گمان نیک از امام موسی کاظم (ع)

إِذَا کانَ الْجَوْرُ أَغْلَبَ مِنَ الْحَقِّ لَمْ یحِلَّ لِأَحَدٍ أَنْ یظُنَّ بِأَحَدٍ خَیراً حَتَّى یعْرِفَ ذَلِک مِنْهُ «کافی، جلد۵؛ صفحه۲۹۸»

آن هنگام که ستم بر حق چیره آمد و بیشتر شد، براى هیچ کس جایز نباشد که به کسى نیک گمان باشد تا آن زمان که به نیکى او آگاهى یابد.

حدیث درمورد روشنی دیده از امام موسی کاظم (ع)

ثَلَاثٌ یجْلِینَ الْبَصَرَ النَّظَرُ إِلَى الْخُضْرَةِ وَ النَّظَرُ إِلَى الْمَاءِ الْجَارِی وَ النَّظَرُ إِلَى الْوَجْهِ الْحَسَنِ «بحارالانوار، جلد۱۰؛ صفحه ۲۴۶»

سه [چیز] به دیده روشنى بخشد: نگریستن به سبزه و نگریستن به آب روان و نگریستن به روى زیبا.

79حدیث درمورد بذل ماه در راه خدا از امام موسی کاظم (ع)

إِیاک أَنْ تَمْنَعَ فِی طَاعَةِ اللَّهِ فَتُنْفِقُ مِثْلَیهِ فِی مَعْصِیةِ اللَّهِ «بحارالانوار، جلد۷۵؛ صفحه۳۲۰»

بپرهیز از این که در راه طاعت خدا از دارایى خویش مضایقه کنى، که دو برابرش را در نافرمانى خدا خرج کنى.

زندگینامه امام موسی کاظم، امام هفتم شیعیان

زندگی نامه امام موسی کاظم

نام: موسى‏ بن جعفر 

كنیه: ابو ابراهیم، ابوالحسن، ابوالحسن اوّل، ابوالحسن ماضى، ابوعلى و ابواسماعیل.

القاب: كاظم، صابر، صالح، امین و عبدالصالح.

ولادت امام موسی کاظم (علیه السلام)

حضرت موسی بن جعفر (ع) مشهور به امام موسی کاظم (ع) امام هفتم شیعیان، در بیستم ماه ذی الحجه سال ۱۲۸ هجری قمری، در قریه ابواء( بین مکه و مدینه) دیده به جهان گشود. بعضی مکان تولد ایشان را مدینه دانسته اند.

در مورد تاریخ تولد امام کاظم علیه السلام اختلاف است؛ طبری میلاد ایشان را در ذی الحجه و طبرسی آنرا در ۷ صفر دانسته است. پدر بزرگوارشان امام صادق علیه السلام، امام ششم شیعیان و مادر مهربان مکرمه اشان، حمیده کنیزی از اهل مغرب یا اندلس (کشور اسپانیا) بوده است و نام پدر حمیده را صاعد مغربی( بربری) گفته اند. (بیشتر بخوانید: ماجرای ولادت امام موسی کاظم علیه السلام )

دوران امامت امام موسی کاظم (ع)

موسی بن جعفر، بعد از شهادت امام جعفر صادق علیه السلام در سال ۱۴۸ قمری  در ۲۰ سالگی به امامت رسید.

دوران امامت امام موسی کاظم (ع) با پادشاهی چهار تن از خلفای عباسی همزمان بود. حدود ۱۰ سال از امامت او در حکومت منصور( ۱۳۶- ۱۵۸ق)، ۱۱ سال در حکومت مهدی عباسی( ۱۵۸- ۱۶۹ق)، یک سال در خلافت هادی عباسی( ۱۶۹- ۱۷۰ق) و ۱۳ سال در حکومت هارون(۱۷۰- ۱۹۳ق) سپری شد. مدت امامت موسی بن جعفر ۳۵ سال بود و با شهید شدن وی در سال ۱۸۳ق امامت به فرزندش، امام رضاعلیه السلام انتقال یافت.

همسر و فرزندان امام موسی کاظم علیه السلام

تعداد همسران امام کاظم (ع) روشن نیست. اولین آنها، نجمه مادر امام رضا (ع) است. 

از تعداد فرزندان امام موسی کاظم (ع) نیز در منابع تاریخی گزارش های مختلفی آمده است ولی در بین تمام فرزندان حضرت ابو الحسن(ع) فرزند بزرگوارش حضرت ابو الحسن علی بن موسی الرضا(ع)  از همه بزرگوارتر و عالیقدرتر و داناتر و فاضلتر بوده. احمد بن موسی مردی کریم و بزرگوار و باتقوا بود و حضرت موسی بن جعفر این اولاد بزرگوار را دوست می داشت و بر دیگر فرزندان مقدم می داشت و بستان یسیر خویش را به او بخشیده بود.

اخلاق و فضائل امام موسی کاظم علیه السلام

امام کاظم (ع) به علت حلم و بردباری دربرابر تجاوزکاران و فرونشاندن خشم و غضب خویش به « کاظم» ملقب بود. خریدن غلام و آزاد ساختن غلام یكى از برنامه هاى عبادتى امام موسی کاظم(ع) بوده است به حدى كه در مدت عمر خویش بیش از هزار نفر را خریدارى و در راه خدا و جلب رضایت و خشنودى او ازاد ساخته است.

امام موسی كاظم علیه السلام در علم و تواضع و مكارم اخلاق و كثرت صدقات و بخشش و جوانمردی ضرب المثل بود. بدان و بداندیشان را با عفو و احسان بیكران خود تربیت می فرمود.

شب ها به صورت ناشناس در كوچه های مدینه می گشت و به مستمندان كمك می كرد. صرار( كیسه ها) موسی بن جعفر در مدینه مشهور بود و درصورتی که به كسی صره ای میرسید بي‌نياز می گشت معذلك در اطاقی كه نماز می گذارد جز بوریا و مصحف و شمشیر چیزی نبود. (مطلب پیشنهادی: معجزات امام موسی کاظم علیه السلام )

شهادت امام موسی کاظم علیه السلام

آخرین روزهای عمر امام کاظم علیه السلام  در زندان سندی بن شاهک سپری شد. شیخ مفید گفته است سندی، به فرمان هارون الرشید امام را مسموم کرد و امام سه روز بعد از آن به شهادت رسید. شهادت امام موسی کاظم (ع) در ۲۵ رجب سال ۱۸۳ق در بغداد رخ داده است. در مورد زمان و مکان شهادت امام کاظمعلیه السلام نظرات دیگری هم وجود دارد.

پس از آن که موسی بن جعفرعلیه السلام به شهادت رسید، به فرمان سِندی بن شاهک پیکر وی را روی پل بغداد قرار دادند و اعلام کردند که موسی بن جعفر به مرگ طبیعی از دنیا رفته است. در مورد چگونگی شهید شدن امام موسی کاظم (ع) گزارش های مختلفی وجود دارد؛ بیشتر تاریخ نویسان بر این باورند که یحیی بن خالد و سندی بن شاهک او را مسموم نموده اند. در گزارشی هم نقل شده وی را با پیچیدن در فرش، خفه کرده اند.

برای قرار دادن بدن امام کاظم علیه السلام در معرض دید عموم دو علت نقل شده: یکی اثبات اینکه وی به مرگ طبیعی از دنیا رفته؛ دیگری باطل کردن عقیده افردی که به مهدویت او اعتقاد داشته اند.

آرامگاه امام موسی کاظم (ع)

آرامگاه امام کاظم علیه السلام و امام جواد ( علیه السلام)، در منطقه کاظمین در بغداد به حرم کاظمین معروف و زیارت‌گاه مسلمانان به خصوص شیعیان است.  

کاظمین، آرامگاه امام موسی کاظم (ع)

رویدادهاى مهم زمان امام موسی کاظم علیه السلام

1. شهادت امام صادق (ع)، پدر ارجمند امام موسى كاظم (ع)، بدست منصور دوانیقى، در سال 148 هجرى.

2. پیدایش انشعاباتى در مذهب تشیع، مثل:اسماعیلیه، اَفْطَحیه و ناووسیه، بعد از شهادت امام جعفر صادق (ع) و معارضه آنان با امام موسى كاظم (ع) در مسأله امامت.

3. ادعاى امامت و جانشینى امام صادق (ع) ، توسط عبدالله اَفْطَحْ، برادر امام موسى كاظم (ع) و بوجود آوردن مذهب افطحیه در شیعه.

4. اعراض بیشتر اصحاب امام جعفر صادق (ع) از عبدالله اَفْطَحْ، و گرایش آنان به امام‏ موسى كاظم علیه السلام.

5. مرگ منصور دوانیقى، در سال 158 هجرى، و به خلافت رسیدن ابوعبدالله مهدى عباسى، فرزند منصور.

6. احضار امام موسى كاظم (ع) به بغداد و زندانى نمودن ایشان در آن شهر، به فرمان مهدى عباسى.

7. زندانى شدن امام موسى كاظم (ع) در بغداد، در زمان حكومت هادى عباسى.

8. مبارزات منفىِ امام موسى كاظم (ع) با دستگاه حكومتىِ هارون ‏الرشید، در مناسبت‏هاى گوناگون.

9. بدگویی و سعایت على بن اسماعیل، برادرزاده امام موسى كاظم (ع) از آن حضرت، نزد هارون الرشید با توطئه‏ چینى یحیى برمكى، وزیر اعظم هارون.

10. دستگیرى امام كاظم (ع) در مدینه و فرستادن آن حضرت به زندان عیسى بن جعفر در بصره، به فرمان هارون‏ الرشید، در سال 179 هجرى.

11. انتقال امام موسی کاظم (ع) از زندان بصره به زندان فضل بن ربیع در بغداد.

12. انتقال امام موسی کاظم (ع) از زندان فضل بن ربیع به زندان فضل بن یحیى برمكى.

13. مراعات كردن حال امام موسی کاظم (ع) در زندان، به وسیله فضل بن یحیى و عكس ‏العمل شدید هارون به این قضیه.

14. مضروب و مقهور شدن فضل بن یحیى، به وسیله هارون، به خاطر مراعات حال امام (ع) در زندان.

15. انتقال امام موسی کاظم (ع) از زندان فضل بن یحیى به زندان سندى بن شاهك.

16. مسموم كردن امام  کاظم(ع) با خرماى زهر آلود، به وسیله سندى بن شاهك در زندان.

17. شهادت امام موسی کاظم (ع) به دلیل مسمومیت در زندان سندى بن شاهك، در 25 رجب سال 183 هجرى.

18. انتقال پیكر پاک امام موسى كاظم (ع) به جِسر( پل) بغداد و فراخوانىِ مردم براى دیدن آن توسط مأموران هارون‏الرشید.

19. انزجار سلیمان بن جعفر بن منصور دوانیقى از تحقیر پیكر امام موسى كاظم (ع) ، توسط مأموران حكومتى، و دستور او به تجهیز و تكفین مناسب شأن پیكر آن حضرت و به خاك سپارى در مقابر قریش بغداد.